Krais (Geometrii)

Krais me Merelponkt M en Raadius r. Di ruar Krais me Raadius R as tau maal sa gurt üs di blö Krais.

En Kreis es en geomeetrisk Grünjfiguur, sa üs uk dat Kwadraat en dat Triihuk me lik Siren.
Aur dat Bireeknin haa di Weetenskepsliren lung spekuliaret, aurdat ja di Taal Pi ek ginau bistemi ken.
Sent 1882 es em iinig diaraur, dat et ek beeter hentöfo es.

Di Krais es en Areaal me Huken söner Jen, en dit maaket et sa swaar en bireekni dit.

Bireekningen

Kraistaal Pi

Trinjom di Krais es't ombi trii maal sa lüng üs twerk döör. Di Taal let höör ek ginau bistemi, aurdat et niin Rationali Taal es. Di wiar rocht nai bi $\pi =3,14159\dots$ .

Trinjam

En Krais me d = 1 uur ofrulet.

$U=\pi d=2\pi r.$

Me $r=\frac{1}{2}d$ es di Raadius meent.

Krais-Areaal

Hur'ling dat Kraisareaal bistemet uur ken.

$A=\pi r^2=\frac{\pi d^2}{4}\approx 0,7854d^2.$

Döörmeter

Di Döörmeter $d$ fan en Krais me't Areaal $A$ en Raadius $r$ kenst Dü sa bireekni:

$d=2r=2\sqrt{\frac{A}{\pi }}\approx 1,1284\sqrt{A}$

Luki uk diar

• Krais-Tsülinder