Laacht

Laacht as en dial faan't elektro-magneetisk spektrum. Faan lachts (kurt waagen) bit rochts (lung waagen):
Gammastrualen, Röntgenstrualen, UV-Strualen, Laacht, IR-Strualen, Raadiowaagen.

Laacht as en kirew faan elektromagneetisk strualen, diar wi sä kön. Jo haa en waagenlengde faan 380 nm bit 780 nm.

Spektrum

Diar san oober uk strualen mä kurter of linger waagenlengde. Uk jo haa en grat bedüüdang för a minsken, man wi kön jo ei sä.

Det spektrum faan elektromagneetisk strualen.

Faard faan't laacht

Iar mend'am, det laacht wiar so ünwis gau, an det faard $c$ wiar saner aanj. Daalang witj wi det beeder:

$c=299792458\frac{\text{meeter}}{\text{sekund}}$

Waagen an strualen

Am koon det laacht uk üs strualin faan photonen uunsä. Son photon hää en energii faan

$E=h\nu$

Diarbi as $\nu$ det frekwens faan't laacht an $h$ det Planck-taal mä $h=6,62606957(29)\cdot 10^{-34}\text{Js}$.

Eegenskapen

Wan laacht üüb en materiol draapt, koon det diarbi:

• 
  Speegle
• 
  Strei
• 
  Ferswinj
• 
  Breeg
• 
  Dobelt breeg
• 
  Energii freisaat

Klöören

Ünlik klöören hinge faan ünlik waagenlengden uf:

Waagenlengden faan spektraalklöören

	Klöör	Waagenlengde $\lambda$ uun nm	Waagenfrekwens $\nu$ uun THz	Energii E faan en Photon uu eV	Waagentaal  $\tilde{\nu }$ uun cm−1
	Brons	380–420	789,5–714,5	3,26–2,955	26.316–23.810
	Blä	420–490	714,5–612,5	2,95–2,535	23.810–20.408
	Green	490–575	612,5–522,5	2,53–2,165	20.408–17.391
	Güül	575–585	522,5–513,5	2,16–2,125	17.391–17.094
	Orangj	585–650	513,5–462,5	2,12–1,915	17.094–15.385
	Ruad	650–750	462,5–400,5	1,91–1,655	15.385–13.333